Vera Hogervorst [rechts] is verpleegkundig specialist AGZ acute ouderenzorg in het Tergooi MC. Samen met klinisch geriater Annemarieke de Jonghe [links] heeft zij het GEM-team bedacht en opgericht. Dit multidisciplinaire team buigt zich over kwetsbare ouderen die zich op de SEH melden met een acute zorgvraag. Het doel is de oudere zo snel mogelijk op de juiste plek te krijgen, en dat is niet altijd in het ziekenhuis. In haar promotieonderzoek over geriatrische medebehandeling op de SEH onderzoekt zij onder andere de effectiviteit van het GEM-team.
Wat is jouw rol binnen de acute ouderenzorg?
Om mijn rol te duiden, moet ik eerst uitleggen wat het GEM-team inhoudt. Het staat voor Geriatric Emergency Medicine team. Toen ik zeven jaar geleden, na het afronden van mijn MANP-opleiding, consulten ging lopen in de kliniek, zag ik heel vaak ouderen in het ziekenhuis waarvan ik dacht: waarom zijn zij hier? Samen met klinisch geriater Annemarieke de Jonghe ben ik dat in kaart gaan brengen. Wij vroegen ons af: wat gebeurt er eigenlijk op de spoedeisende hulp? Hoe belanden deze mensen in het ziekenhuis? Ik ben twee weken gaan meekijken op de spoedeisende hulp. Wat opviel was dat sommige patiënten specifiek voor de geriater naar de SEH worden gestuurd. Zij worden vervolgens benaderd volgens het Comprehensive Geriatric Assessment, een raamwerk waarmee je de patiënt met een holistische blik, vanuit de volle breedte benadert. Maar dat is alleen voor de kwetsbare oudere die voor de geriater komt. Als een kwetsbare oudere bijvoorbeeld valt, dan gaat hij of zij naar de chirurg en die kijkt of er iets gebroken is. Voor andere mogelijke problemen, is dan vaak geen aandacht.
Annemarieke en ik bedachten het GEM-team, een nieuw concept in Nederland. Dit team is gepositioneerd op de SEH en is een samenwerking tussen een geriater, een VS (in haar afwezigheid neemt een arts-assistent waar), een apotheker, een apothekersassistent en een transferverpleegkundige. De medisch specialist van het specialisme waarvoor de patiënt is ingestuurd, is hoofdbehandelaar. De VS is medebehandelaar die ervoor zorgt dat de patiënt een volledig assessment krijgt, aanvullend op wat de hoofdbehandelaar al doet. Ik kijk dan naar vragen als: waarom is deze oudere gevallen? Welke comorbiditeiten zijn er? Is medicatie van invloed geweest op een val bijvoorbeeld? We bekijken ook of iemand terug naar huis kan en welke zorg iemand dan nodig heeft. Als VS zit ik op het snijvlak van medische en verpleegkundige zorg. Ik kan patiënten op de spoed goed opvangen en in kaart brengen.
Daarnaast breng ik als VS kwaliteitsverbetering en innovatie mee, dat heb ik geleerd in de opleiding. Ik ben ook van mening dat, als je iets nieuws initieert, je dat goed moet evalueren en de geleerde lessen moet delen. Daarom doe ik nu een promotieonderzoek in acute ouderenzorg in het Amsterdam UMC, bij Prof. Bianca Buurman. Ook werk ik samen met de ROAZ en met Tijd voor verbinding, om andere ziekenhuizen te helpen een GEM-team op te zetten.
Hoe draagt jouw rol bij aan de Juiste Zorg op de Juiste Plek?
Wij plaatsen mensen vanaf de spoedeisende hulp zo snel mogelijk naar een passende plek en werken hierin samen met regiopartners. Het gaat om mensen die eigenlijk niet in het ziekenhuis hoeven te verblijven. Dit blijkt dan uit het assessment dat wij samen met de hoofdbehandelaar op de SEH uitvoeren.
Met het GEM-team is er zeker sprake van verschuiving van zorg. Wij zagen vooral een gat in het bestaande zorgaanbod. Daar zijn we op ingesprongen. Met de inzet van het GEM-team wordt ouderen die geen behandelindicatie hebben of geen behandeling meer wensen, een ziekenhuisopname bespaard. Wij regelen passende zorg dichter bij huis. Ik denk dat de combinatie van het specifieke beroepsprofiel van een VS, de bagage die je meebrengt en natuurlijk mijn interesse in innovatie, kwaliteit en onderzoek, ertoe hebben geleid dat we echt iets hebben kunnen opzetten en bereiken. Je levert zorg die beter past in het zorgpalet van de toekomst.
Wat was de reden voor jullie om met VS’en te gaan werken?
Ik ben lid van de vakgroep verpleegkundig specialisten in het TergooiMC. Bij de ontwikkeling van een nieuw idee of zorgconcept, of als er een wens tot taakherschikking is, dan denken wij mee over de vraag welke zorgprofessional je daar het beste kan inzetten. Is het een werkgebied voor een arts-assistent, een verpleegkundige, gespecialiseerd verpleegkundige? Een PA? Of een VS? Die profielen moeten glashelder zijn. Als je daar van tevoren niet goed over nadenkt, kan het mis gaan in de samenwerking. Of je hebt de verkeerde zorgprofessional op de verkeerde plek. Voor het GEM-team hebben we juist een professional nodig die binnen het medisch domein een assessment op de SEH kan doen, passende zorg kan regelen, gesprekken over behandelwensen kan voeren en competent is in het opzetten van een nieuw zorgconcept. Bovendien is de continuïteit die de VS biedt, ten opzichte van een arts-assistent, nodig om werkrelaties aan te gaan om de regionale samenwerking te optimaliseren. Deze rollen past de VS uitstekend.”
Wat betekent de zorg die jij verleent voor de patiënt en voor collega-professionals?
Patiënten, en vooral oudere patiënten, willen gewoon in de volle breedte benaderd worden. Dat blijkt ook uit onderzoek. Ze willen niet alleen aandacht voor de aandoening waar ze voor komen, maar ook voor andere ziektes of problemen die ze ervaren. We bespreken bijvoorbeeld ook hun behandelwensen en dat wordt erg gewaardeerd.
Wat ik heel leuk vind om te doen is onderwijs geven. Aan verpleegkundigen in opleiding in acute zorg in het Tergooi MC geef ik een module acute ouderenzorg. Ook verzorg ik bedside teaching. Het is mooi om te zien hoe verpleegkundigen dingen dan zelf gaan doen en ook snappen waarom. Het voordeel van mijn functie als VS is ook dat ik een constante factor ben. Arts-assistenten gaan vaak na verloop van tijd weg omdat ze elders een opleidingsplek hebben gekregen.
Waar ben je trots op?
Ik ben trots als ik zie dat patiënten echt beter af zijn. Dat is mijn belangrijkste motivator in alles wat ik doe. Het gaat niet zozeer om langer leven, het gaat om betere kwaliteit van leven.
Ik ben er ook trots op als ik zie dat andere ziekenhuizen ons idee willen overnemen, daar word ik heel blij van. Het doel is uiteindelijk de zorg toekomstbestendig maken, want er ligt een enorme opgave voor ons. Ik vind het superleuk om daaraan bij te dragen. Daarom doe ik ook onderzoek. Maar ik vind het gewoon ook heel erg leuk, ik geniet enorm van mijn werk.
Hoe maak jij verschil als VS?
Voor mij is de verpleegkundig specialist een professional die over domeinen heen denkt, oog heeft voor waar het heen moet in de toekomst en veel meer inzet op regionale samenwerking. De VS een professional die je gewoon móet inzetten. Er is namelijk een andere zorgbehoefte dan een strikt medische. Ik denk dat de winst zit in de combinatie van medisch en verpleegkundig en dat kan de VS juist hartstikke goed.
En daar komt bij: we zijn heel ervaren zorgprofessionals, geen junioren meer die net komen kijken. Wij weten hoe te communiceren, we weten hoe je mensen in beweging moet krijgen, dingen van de grond kan trekken. Voor innovatie moet je echt de VS hebben!
Wil je meer weten over dit dossier, neem dan contact op met Anneke van Vught, verpleegkundig decaan CWZ en associate lector HAN. Tekst: Maud Notten.