VS en PA
De verpleegkundig specialist (VS) en de physician assistant (PA) zijn (relatief) nieuwe beroepen in de zorg. Met de inzet van de VS en de PA worden taken van bijvoorbeeld artsen en medisch specialisten overgenomen, de zogenoemde taakherschikking. Niet alleen ziekenhuizen maken gebruik van de VS en de PA, ook binnen de huisartsenzorg, thuiszorg, GGZ-instellingen en verpleeghuizen wordt taakherschikking toegepast.
De nieuwe beroepen van PA en VS zijn succesvol. Dat is onder andere aangetoond door evaluatieonderzoek in opdracht van het ministerie van VWS. Daarnaast is taakherschikking aantrekkelijk voor mensen die werken in de zorg, want het biedt meer perspectief op doorgroei en ontwikkeling.
Op deze website staat meer informatie over (kennis over) deze beroepen, nieuws en de opleiding tot VS en PA.
Physician Assistant (PA)
Een PA heeft brede medische kennis en vaardigheden en werkt meestal in één geneeskundig specialisme. In Nederland zijn in 2023 meer dan 2000 PA’s aan het werk. Elk jaar zijn 250 PA’s in opleiding. Vanaf 2025 worden stapsgewijs steeds meer PA’s opgeleid.
Wat doet een PA?
De bevoegdheden van de PA zijn bij wet geregeld. De belangrijkste taken zijn het houden van spreekuren, medische handelingen uitvoeren, behandelplannen opstellen en patiëntenzorg coördineren. De handelingen van een PA zijn afgestemd met een arts. Arts en PA werken nauw samen, vaak ook met andere zorgprofessionals. Ze zijn elk verantwoordelijk voor hun eigen handelen.
Waarom een PA?
Uit onderzoek blijkt dat een PA kan bijdragen aan verdere verbetering van de zorg. Zo is er meer ruimte om patiënten te betrekken bij hun behandeling en kunnen medisch specialisten, huisartsen en andere artsen zich meer richten op het bieden van complexe zorg. De inzet van een PA leidt tot meer zorg voor hetzelfde geld.
Opleiding van de PA
Een PA is een ervaren professional met een hbo-diploma in de gezondheidszorg, zoals fysiotherapie, verlos- of verpleegkunde. Daarna heeft de PA een hbo-master gevolgd. Deze opleiding duurt tweeënhalf jaar.
Verpleegkundig Specialist (VS)
Het werk van een VS is te vergelijken met dat van een PA. Een VS heeft een brede verpleegkundige kennis en vaardigheden en combineert dit met medische kennis en vaardigheden voor een specifieke patiëntenpopulatie.
Sinds 1 januari 2021 is het verpleegkundig specialisme Algemene Gezondheidszorg (AGZ) ingevoerd. Dit specialisme is in de plaats gekomen van vier somatische specialismen: preventieve, acute, intensieve en chronische zorg bij somatische aandoeningen. Daarnaast zijn er verpleegkundig specialismen werkzaam in de GGZ (VS GGZ).
In 2023 zijn ruim 5200 verpleegkundig specialisten geregistreerd in het BIG-register, waarvan 3600 VS AGZ en 1600 VS GGZ. Ook het aantal VS’en in de Nederlandse gezondheidszorg groeit.
Wat doet een VS?
De bevoegdheden van de VS zijn bij wet geregeld. De belangrijkste taken zijn het houden van spreekuren, medische handelingen uitvoeren, diagnoses stellen en huisbezoeken afleggen. De handelingen van een VS zijn afgestemd met een arts, meestal een arts in een huisartsenpraktijk, ziekenhuis, verpleeghuis of ggz-instelling. Arts en VS werken nauw samen, vaak ook met andere zorgprofessionals. Ze zijn elk verantwoordelijk voor hun eigen handelen.
Waarom een VS?
Uit onderzoek blijkt dat een VS kan bijdragen aan verdere verbetering van de zorg. Zo is er meer ruimte om patiënten te betrekken bij hun behandeling en kunnen artsen zich meer richten op het bieden van complexe zorg. De inzet van een VS leidt tot meer zorg voor hetzelfde geld.
Opleiding van de VS
Een VS is een ervaren verpleegkundige met een hbo-opleiding Verpleegkunde, gevolgd door een tweejarige hbo-master (driejarig voor VS GGZ).