Patiëntinformatie VS en PA
De samenleving verandert. Mensen worden ouder, de medische problemen complexer en er is meer behoefte aan informatie en overleg. Dit vraagt om aanpassingen in de zorg.
Om iedereen te kunnen helpen zijn er nieuwe beroepen in de zorg, naast de vertrouwde arts en verpleegkundige. Twee voorbeelden hiervan zijn de verpleegkundig specialist en de physician assistant. Ze worden ook wel VS en PA genoemd.
Een PA of VS heeft voordelen voor patiënten. Zo is er meer tijd voor de patiënt en wordt de zorg toegankelijker. Uit onderzoek blijkt dan ook dat patiënten tevredener zijn.
Meer informatie over de VS en de PA staat op deze website.
De physician assistant (PA)
De physician assistant
Een physician assistant (PA) is een zorgprofessional die zelfstandig geneeskundige zorg biedt aan patiënten binnen een medisch specialisme. PA’s zijn medisch breed opgeleid op hbo-masterniveau, ze zijn deskundig en hebben veel ervaring in de zorg.
In Nederland zijn ruim 2300 PA’s werkzaam (mei 2024). Elk jaar komen er circa 250 afgestudeerde PA’s bij.
Wat doet een PA?
De bevoegdheden van een PA zijn bij wet geregeld. De werkzaamheden lopen uiteen van eenvoudige basiszorg tot medisch- specialistische zorg. Dit is afhankelijk van het specialisme waarin de PA werkzaam is, de (voor)opleiding, zijn/haar deskundigheid en ervaring, en de afspraken die gemaakt worden op de werkplek.
Belangrijke taken zijn onder andere:
- onderzoek doen en klachten in kaart brengen;
- een diagnose stellen;
- een behandeling bepalen;
- medicijnen voorschrijven;
- medische ingrepen doen;
- uitleg en voorlichting geven.
Naast medische zorg hebben PA’s vanuit hun paramedische achtergrond oog voor de menselijke kant van de zorg.
Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat PA’s bijdragen aan veilige zorg, hoge kwaliteit, continuïteit van zorg en lagere kosten.
PA en arts
Een PA werkt zelfstandig. Dat kan in de huisartsenpraktijk zijn, in het ziekenhuis, de polikliniek, de geestelijke gezondheidszorg, in de wijk, de spoedzorg of in het verpleeghuis.
PA’s zijn gericht op samenwerking. Ze werken naadloos samen met artsen en andere zorgverleners. Ze werken zelfstandig en weten wanneer zij een medisch specialist moeten raadplegen of inschakelen.
In het ziekenhuis fungeren PA’s vaak als zaalarts. Ze zijn dan een vast aanspreekpunt voor patiënten en bieden continuïteit op de afdeling.
De verpleegkundig specialist (VS)
De verpleegkundig specialist
Een verpleegkundig specialist (VS) werkt zelfstandig en heeft veel kennis van zaken. Een VS combineert medische en verpleegkundige behandelingen. Die combinatie is fijn, want mensen worden steeds ouder, wonen langer thuis en hebben soms meer ziektes tegelijkertijd.
In Nederland zijn meer dan 5650 verpleegkundig specialisten aan het werk en ruim 1200 in opleiding (mei 2024).
Wat doet een VS?
De bevoegdheden van de VS zijn bij wet geregeld. Voorbeelden van medische behandelingen zijn het stellen van diagnoses, bepalen van een behandeling en het voorschrijven van medicijnen. Voorbeelden van verpleegkundige behandelingen zijn aandacht voor preventie, mensen helpen met een gezonde leefstijl, hen leren omgaan met hun chronische ziekte en coachen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven.
De VS kijkt niet alleen naar de ziekte, maar vooral ook naar de zieke en andere problemen die een rol spelen, zoals sociale omstandigheden en de psychische belasting van een ziekte. De behandeling gaat in overleg met de patiënt en is gericht op de kwaliteit van leven.
Regiebehandelaar
Vaak krijgt iemand zorg van verschillende zorgverleners, bijvoorbeeld van een medisch specialist, psycholoog, verpleegkundige en verpleegkundig specialist. Dan is het belangrijk dat alle zorg op elkaar is afgestemd. Vaak neemt de VS deze rol op zich. Dit wordt de regiebehandelaar genoemd.
Een VS werkt zelfstandig, vaak samen met een arts. Dat kan in de huisartsenpraktijk zijn, maar ook in het ziekenhuis, de polikliniek, de geestelijke gezondheidszorg, in de wijk of het verpleeghuis. Bij ingewikkelde ziektes of ingrepen vragen ze een arts om mee te kijken of de zorg over te nemen.
Veelgestelde vragen
Waar kom ik een PA of VS tegen?
U komt de VS en PA overal in de zorg tegen: bij de huisartsenpraktijk, in het ziekenhuis (bijvoorbeeld op een verpleegafdeling, de spoedeisende hulp of de polikliniek), in de geestelijke gezondheidszorg, op de ambulance, in de wijk en in het verpleeghuis. Een PA of VS kan ook werken in de functie van zaalarts op de afdeling van een ziekenhuis.
Wat zijn voordelen van een PA en VS voor de patiënt?
Is de zorg door een PA of VS even goed als de zorg door een arts?
Als een PA of VS mij behandelt, zie ik dan nog een arts?
Heeft een behandeling door een PA of VS invloed op mijn eigen risico?
Hoe weet ik of mijn PA of VS bevoegd is?
Is de zorg door een PA of VS veilig?
Wat voor opleiding heeft een PA?
Wat voor opleiding heeft een VS?
Over ons
Het platform verzamelt, creëert en deelt kennis over de physician assistant (PA) en de verpleegkundig specialist (VS). Het uitgangspunt hierbij is: de juiste zorgverlener op de juiste plaats. Partners van het Platform Zorgmasters zijn:
Contact
Postadres
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Platform Zorgmasters
Postbus 6960
6503 GL Nijmegen
Bezoekadres
Bisschop Hamerhuis
Verlengde Groenestraat 75
6525 EJ Nijmegen
