Wat is de kosteneffectiviteit van PA’s in vergelijking met artsen? Die onderzoeksvraag stond centraal in een literatuuronderzoek.
Wereldwijd is de physician assistant in opmars. PA’s zijn inmiddels werkzaam op vier verschillende continenten. Redenen hiervoor zijn onder andere demografische ontwikkelingen, een toename van chronisch zieke patiënten en tekorten aan artsen.
De vraag of PA’s bijdragen aan efficiëntere gezondheidszorg is in zijn algemeenheid nog niet onderzocht. In een systematische review is in de literatuur gezocht naar bewijs van de kosteneffectiviteit van de PA in vergelijking met artsen. De kosteneffectiviteit is uitgesplitst in kwaliteit, toegankelijkheid en kosten van zorg.
Methoden en bevindingen
Literatuuronderzoek in vijf biomedische databases, tot juni 2021, leverde 4.855 titels op. Na toepassing van criteria werden 39 studies geïncludeerd (34 uit de Verenigde Staten, 4 uit Europa en 1 uit Afrika).
De meeste studies omvatten een klein aantal PA’s. Vijf Nederlandse studies beoordeelden het werk door een paar honderd PA’s en hun zorg voor duizenden patiënten.
In 34 onderzoeken werd de PA ingezet als vervanging voor traditionele inzet van artsen. In vijf onderzoeken werd de PA in een complementaire rol ingezet.
De kwaliteit van zorg door een PA was in 15 onderzoeken vergelijkbaar met die van een arts. In 18 onderzoeken was de kwaliteit van zorg hoger dan van een arts.
In totaal toonden 29 onderzoeken aan dat zowel de arbeids- als de middelenkosten lager waren wanneer de PA de zorg verleende, dan wanneer de arts de zorg verleende.
Conclusies
De meeste studies waren van goede methodologische kwaliteit en de resultaten wijzen in dezelfde richting: PA’s leverden dezelfde of betere zorgresultaten als artsen tegen dezelfde of lagere zorgkosten. Soms was deze efficiëntie te danken aan hun lagere arbeidskosten. In andere gevallen omdat ze effectiever zijn in het verlenen van zorg en andere taken.
Het onderzoek is uitgevoerd door:
- G.T.W.J. van den Brink
- S. Hooker
- J. Van Vught
- Vermeulen
- G. H. Laurant
Radboud Institute for Health Sciences, IQ healthcare, Radboud University Medical Center, Nijmegen, HAN University of Applied Sciences, School of Health Studies, Nijmegen
Bekijk hier het onderzoeksartikel zoals verschenen in Plos One, 1 november 2021.